Χαλάζι

(πηγή: http://www.srh.noaa.gov)

To   χαλάζι   είναι   τύπος   υετού   σε στερεά κατάσταση  που εκδηλώνεται υπό την παρουσία καταιγιδοφόρων νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης (cumulonimbus).

Απαραίτητη προϋπόθεση για να σχηµατιστεί το χαλάζι είναι το νέφος να έχει αποκτήσει τόση κατακόρυφη ανάπτυξη ώστε το κατώτερο τµήµα του να εµφανίζει θετικές τιµές θερµοκρασίας, ενώ το υπόλοιπο αρνητικές.

Παράλληλα είναι αναγκαία η παρουσία πυρήνων συµπύκνωσης, είτε υγρών δηλαδή σταγόνες νερού, είτε στερεών δηλαδή παγοκρυστάλλους, πάνω στα οποία συµπυκνώνεται η υγρασία της ατµόσφαιρας.

Η συµπύκνωση σε παγοκρύσταλλο είναι πιο έντονη καθώς η τάση των υδρατµών πάνω από τον πάγο είναι µεγαλύτερη από την αντίστοιχη πάνω από το νερό.

Στην τελική του µορφή, όταν δηλαδή πέσει στο έδαφος, το χαλάζι δεν είναι ούτε υγρό, ούτε στερεό, αλλά αποτελείται από διαδοχικά στρώµατα πάγου και νερού.

Καθώς οι υδροσταγόνες παρασύρονται από το ανοδικό ρεύµα στο εσωτερικό του νέφους, φτάνουν κάποια στιγµή σε επίπεδο όπου εντοπίζονται αρνητικές θερµοκρασίες και σταδιακά η εξωτερική τους επιφάνεια στερεοποιείται.

Στη συνέχεια περισσότεροι υδρατµοί συµπυκνώνονται  πάνω στη στερεή επιφάνεια κι έτσι ο σχηµατισµός που έχει προκύψει βαραίνει, αρχίζοντας µια καθοδική κίνηση έως την περιοχή του νέφους όπου επικρατούν θετικές

θερµοκρασίες. Η κίνηση αυτή είναι αργή καθώς το ανοδικό ρεύµα αντιστέκεται σε αυτήν την πτώση. Σταδιακά γύρω από το στρώµα πάγου σχηµατίζεται ένα νέα υγρό περίβληµα σαν φίλµ.

Το ίδιο συµβαίνει και σε ένα παγοκρύσταλλο ο οποίος από το ανώτερο τµήµα του νέφους έχει κατέλθει στην περιοχή θετικών θερµοκρασιών.

Με τον τρόπο αυτό και στις δυο περιπτώσεις έχει προκύψει ένας χαλαζόκοκκος αποτελούµενος από ένα στρώµα πάγου κι ένα στρώµα νερού.

Στην συνέχεια ο χαλαζόκοκκος παρασύρεται και πάλι από το ανοδικό ρεύµα και ανεβαίνει πάνω από το επίπεδο παγοποίησης.

Tότε σχηµατίζεται   ένα   νέο   στρώµα   πάγου µέχρι να αρχίσει και πάλι η καθοδική κίνηση, που θα οδηγήσει εκ νέου στο σχηµατισµό ενός ακόµα υγρού στρώµατος.

Αυτή η διαδικασία επαναλµβάνεται µέχρι το βάρος του χαλαζόκοκκου να υπερνικήσει οριστικά το ανοδικό ρεύµα του νέφους και να πέσει στο έδαφος.

Κάποιες φορές µέσα στο τµήµα του νέφους όπου εντοπίζονται αρνητικές θερµοκρασίες ενδέχεται να πραγµατοποιηθεί           συννένωση χαλαζόκοκκων, οπότε προκύπτουν σχηματισμοί αρκετά μεγάλου μεγέθους (εικόνα 2).

Γενικά οι κόκκοι του χαλαζιού µπορεί να έχουν διαστάσεις που κυµαίνονται από µερικά χιλιοστά µέχρι µερικά εκατοστά.

Χαλαζόπτωση εκδηλώνεται     κυρίως       κατά       τους θερµότερους µήνες του έτους και ιδιαίτερα σε ηπειρωτικές περιοχές.

Καθώς το έδαφος θερµαίνεται έντονα, πρακλούνται πολύ ισχυρά ανοδικά ρεύµατα τα οποία µε τη σειρά   τους   οδηγούν   στο   σχηµατισµό µεγάλων καταιγιδοφόρων νεφών.

Κατά τη χειµερινή περίοδο, χαλαζόπτωση µπορεί να εκδηλωθεί κατά τη διέλευση καλά οργανωµένων ψυχρών µετώπων πάνω από περιοχές σχετικά θερµές ή πάνω από θερµές υδάτινες επιφάνειες.

(πηγή:http://www.srh.noaa.gov)